Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2011

Πως μας προέρχεται η αίσθηση του χρόνου;

Μια μελέτη που προσπαθεί να αποδείξει πως το εσωτερικό μας ρολόι δεν χτυπά με τον ίδιο ρυθμό σε κάθε άνθρωπο ,και πως όλων τον ανθρώπων οι αισθήσεις εξαρτώνται από τις εξωτερικές εμπειρίες του καθενός στον έξω κόσμο.

Deborah Byrd.




Το 1905, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δημοσίευσε τη θεωρία του της «Ειδικής Σχετικότητας» που δείχνει ότι τα ρολόγια χειρός δύο παρατηρητών σε κίνηση σε σχέση το ένα με το άλλο θα μετρήσει τον χρόνο με διαφορετικό τρόπο. Από τότε, η ανθρώπινη αντίληψη μας για το χρόνο έχει ολισθήσει. Για εμάς, δεν είναι πλέον δυνατό να σκεφτούμε το χρόνο ως κάτι που έχει σημειώσει παράλληλα με σταθερό ρυθμό από την γέννηση του σύμπαντος







Τώρα, δύο επιστήμονες του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου (UCL), προέβησαν σε έρευνες που δείχνουν ότι το εσωτερικό ρολόι μας δεν ανταποκρίνεται πάντα το ίδιο. Το εσωτερικό ρολόι του κάθε ατόμου δεν είναι δυνατόν να έχει τον ίδιο ρυθμό με κάποιο άλλο άτομο. Για τον καθένα η αίσθηση του χρόνου είναι διαφορετική και, εν μέρει τουλάχιστον, εξαρτάται από το πώς μας οδηγούν οι αισθήσεις μας από τον εξωτερικό κόσμο.



Οι επιστήμονες του UCL - Misha B. Ahrens και Maneesh Sahani - ήθελαν να απαντήσουν στην ερώτηση, "Από πού μας προέρχεται η αίσθηση του χρόνου;" Αυτή η έρευνα δείχνει ότι εμείς οι άνθρωποι χρησιμοποιούμε τις αισθήσεις μας - για παράδειγμα, την αίσθηση της όρασης - για να διατηρήσουμε ενωμένα μικρά διαστήματα του χρόνου.



Οι επιστήμονες λένε ότι έχουμε μάθει να περιμένουμε τα εξωτερικά ερεθίσματα που λαμβάνουμε να αλλάζουν με μια ειδική κατά μέσον όρο ταχύτητα. Συγκρίνοντας την αλλαγή που βλέπουμε σε αυτό το μέσο όρο μας βοηθά να κρίνουμε πόσος χρόνος έχει περάσει, και εξειδικεύει την εσωτερική χρονομέτρησης μας.

University College London

Dr Maneesh Sahani δήλωσε:

Υπάρχουν πολλές προτάσεις για το πώς το εσωτερικό ρολόι μας θα μπορούσε να λειτουργεί αλλά κανείς δεν έχει βρει το μέρος του εγκεφάλου που διατηρεί την αίσθηση του χρόνου. Μπορεί όμως να μην υπάρχει και τέτοιο σημείο και η αντίληψή μας για τον χρόνο να είναι κατανεμημένη σε όλον τον εγκέφαλο μας και να κάνει χρήση των διαθέσιμων πληροφοριών που κατέχει.



Η μελέτη περιελάμβανε δυο πειράματα κλειδιά. Στο ένα οι συμμετέχοντες παρακολουθούσαν μικρούς κύκλους από φως να εμφανίζονται στην οθόνη δυο φορές σε σειρά και τους ρωτούσαν να απαντήσουν ποια εμφάνιση διαρκούσε περισσότερο.




Όταν οι κύκλοι συνοδεύονταν από ένα μοτίβο προγραμματισμένο να αλλάξουν τυχαία, αλλά με ένα κανονικό μέσο όρο ταχύτητας οι αποφάσεις των συμμετεχόντων ήταν καλύτερες - γεγονός που υποδηλώνει ότι χρησιμοποίησαν την ταχύτητα μεταβολής των σχεδίων για να κρινουν την πάροδο του χρόνου.

Στο δεύτερο πείραμα, ζήτησαν οι συμμετέχοντες να κρίνουν οι ίδιοι πόσο χρόνο διήρκησαν τα μοτίβα, αλλά η ταχύτητα άλλαζε ανάλογα με τα σχέδια. Όταν τα σχέδια άλλαξαν πιο γρήγορα, οι συμμετέχοντες έκριναν ότι έχει διαρκέσει περισσότερο - και πάλι δείχνει ότι οι αισθητηριακές αλλαγές διαμορφώνουν την αίσθηση του χρόνου.



Ο Dr. Sahani δήλωσε τα εξής:

Η αίσθηση του χρόνου επηρεάζεται από εξωτερικά ερεθίσματα, και ως εκ τούτου είναι εξαιρετικά ευμετάβλητη, το οποίο είναι κάτι που κάνει τον άνθρωπο να νιώθει το πέρασμα του χρόνου.





Έτσι, ο Misha B. Ahrens και ο Maneesh Sahani έχουν δείξει ότι εσωτερικά ρολόγια μας υπόκεινται σε εξωτερικά ερεθίσματα. Και φυσικά τα ξέραμε όλα αυτά. Είναι σαν ο φυσικός να ρωτά τον παππού του τι λέει η θεωρία της σχετικότητας. Ο παππούς λέει:


Την καταλαβαίνω απόλυτα. Ένα λεπτό στην καρέκλα του οδοντιάτρου φαίνεται σαν μια ώρα. Αλλά μια ώρα με μια όμορφη γυναίκα στην αγκαλιά σας φαίνεται σαν ένα λεπτό.

Ο χρόνος πετά όταν διασκεδάζετε - όταν εξωτερικά ερεθίσματα είναι ευχάριστα.

Τώρα η επιστήμη έχει αποδείξει σε ένα εργαστήριο αυτό που ο παππούς του φυσικού, και όλοι μας, βιώνουμε καθημερινά. Τα αποτελέσματα των Ahrens και Sahani - που δημοσιεύθηκαν- online στο Current Biology - δείχνουν ότι η αίσθησή μας για τον χρόνο είναι ευμετάβλητη, που απορρέει, τουλάχιστον εν μέρει από την τρέχουσα εμπειρία μας από τον εξωτερικό κόσμο.


Κωνσταντίνος Φανουράκης

Ο.Ε.Α.Φ.