Τρίτη 23 Ιουνίου 2009

Πόσο πραγματική είναι η... πραγματικότητα


Έχετε ακούσει για τη θεωρία των «πολλαπλών συμπάντων» (“multiverse” στα αγγλικά σε αντιδιαστολή με τη λέξη “universe” που χρησιμοποιούμε για το Σύμπαν); Είναι μια σχετικά νέα θεωρία της Φυσικής που θέλει το Σύμπαν μας να είναι απλά ένα από τα αναρίθμητα Σύμπαντα που υπάρχουν. Μ’ άλλα λόγια ό,τι θεωρούμε «υπαρκτό», δεν είναι παρά ένα μέρος της πραγματικότητας. Αν αυτή η άποψη σας φαίνεται εξωφρενική, αν όχι «τραβηγμένη», περιμένετε να διαβάσετε και κάποια ακόμα πιο «ασυνήθιστα» συμπεράσματα που απορρέουν απ’ το συνδυασμό της σύγχρονης θεωρητικής Φυσικής και των Μαθηματικών.
Οι υποθέσεις των σύγχρονων κοσμολόγων που υποστηρίζουν την ύπαρξη πολλαπλών συμπάντων φαίνονται να βασίζονται σε λογικές βάσεις. Η κυριότερη βασίζεται στη διαπίστωση ότι, εφόσον το Σύμπαν (μας) προέκυψε από μια μεγάλη έκρηξη (Big Bang) και εφόσον του αποδίδουμε μια ηλικία περίπου 14 δισεκατομμυρίων ετών, τότε καμιά παρατήρηση του Σύμπαντος που κάνουμε, δεν μπορεί να μας δείξει κάτι σε απόσταση μεγαλύτερη των 14 δις ετών φωτός! Αν υπάρχει (ή υπήρξε) κάτι πέρα απ’ την απόσταση αυτή, φυσικά και δεν μπορούμε να το «συλλάβουμε».
Το γεγονός αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση τη μοναδικότητα του Σύμπαντός μας, γεγονός για το οποίο κάποιο κοσμολόγοι είναι απόλυτα κατηγορηματικοί: το «Σύμπαν», δεν είναι παρά μια «φυσαλίδα» ανάμεσα σε ένα πλήθος Συμπάντων που συνθέτουν μια απέραντη «κοινωνία συμπάντων» (“mutliverse”). «Παραδόξως» αυτές οι θέσεις μας φέρνουν κοντά σε αρχαίες εσωτερικές διδασκαλίες που υποστηρίζουν κάτι ανάλογο, δηλ. ότι το σύμπαν είναι μία από τις πολλές «κοσμικές φυσαλίδες» που υπάρχουν ή ότι βρίσκεται στην επιφάνεια μιας γιγαντιαίας φυσαλίδας, η οποία φιλοξενεί πάνω της και άλλα σύμπαντα … και υπάρχουν κι άλλες πολλές φυσαλίδες!
Προχωρώντας πιο πέρα, οι σύγχρονοι κοσμολόγοι θεωρούν απόλυτα φυσιολογικό, νόμοι και φυσικές σταθερές που ισχύουν στον κόσμο μας, να μην ισχύουν ακριβώς το ίδιο σε άλλους κόσμους. Έτσι σε άλλο σύμπαν, η μάζα του ηλεκτρονίου θα μπορούσε να ήταν διαφορετική απ’ ό,τι εμείς την έχουμε υπολογίσει και συγκεκριμενοποιήσει, με βάση την ακολουθία των γεγονότων που έλαβαν χώρα μετά την Μεγάλη Έκρηξη.
Όλες αυτές οι θεωρήσεις, κάνουν κάποιους να προχωράνε ακόμα παραπέρα. Για παράδειγμα ο Max Tegmark, καθηγητής Κοσμολογίας στο πανεπιστήμιο της Pennsylvania, υποστηρίζει ότι καθετί είναι δυνατόν! Αν φανταστούμε έναν κόσμο που οι νόμοι της Φυσικής δεν ισχύουν όπως τους ξέρουμε, αλλά παραλλαγμένοι, να είμαστε σίγουροι ότι ένας τέτοιος κόσμος υπάρχει! Πού; Μα .. σε ένα απ’ τα αναρίθμητα σύμπαντα που μας περιβάλλουν. Ένα άλλο σύμπαν θα μπορούσε να έχει 5 κι όχι 4 διαστάσεις (τόσες υποθέτουμε προς το παρόν ότι έχει το δικό μας) ή ακόμα παραπάνω!
Τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα όταν θέσει κανείς το ερώτημα: τι «υπάρχει» τελικά και τι δεν «υπάρχει»; Εκεί η Φυσική αγγίζει τα όρια της Φιλοσοφίας. Αλλά ο Tegmark δίνει τη δικιά του, πιο τεχνοκρατική απάντηση, υποθέτοντας ότι σε κάποιο σύμπαν θα υπάρχει ένας τόσο ανεπτυγμένος τεχνολογικά πολιτισμός, ο οποίος θα μπορούσε να παράγει μέσω υπολογιστών, τέλειες εικονικές πραγματικότητες, δηλ. … νέα σύμπαντα! Εικονικά, αλλά πλήρως αληθοφανή!
Όλα αυτά μας παραπέμπουν απευθείας στον θαυμαστό κόσμο της ταινίας “The Matrix” ή ακόμα και στο «13ο πάτωμα». Μάλιστα αυτό το μοντέλο ενός κόσμου, ο οποίος μπορεί να αναπαράγει σε εικονική πραγματικότητα μια προσομοίωση ενός άλλου κόσμου και αυτός με τη σειρά ενός άλλου κ.ο.κ, έχει επαληθευτεί από κάποια σύγχρονα μαθηματικά μοντέλα!
Τελικά τι είναι πραγματικό και τι όχι; Πού βρίσκεται η «πραγματική πραγματικότητα» ;!; Κάτι τέτοια ερωτήματα φέρνουν στην επιφάνεια κάποιες αρχαίες ινδικές διδασκαλίες που περιγράφουν τον κόσμο μας σαν το αποτέλεσμα της δράσης της Μάγια, της θεάς της πλάνης που καλύπτει με τα πέπλα της την μία και ουσιαστική πραγματικότητα πλάθοντας απατηλούς κόσμους! Ο φιλόσοφος ή - γιατί όχι και – ο σύγχρονος επιστήμονας καλείται να ξεσκεπάσει τη Μάγια!

TA NEA On-line