Ένα από τα κυρίαρχα δόγματα του Χριστιανισμού είναι εκείνο της «Ανάστασης του Ιησού». Από τους πιστούς θεωρείται ως η μεγαλύτερη απόδειξη για την θεϊκή φύση του Χριστού. Η ιστορική αλήθεια, όμως, είναι εντελώς διαφορετική. Από τα αρχαία κείμενα πληροφορούμαστε, ότι στο σύνολο τους οι αρχαίες θρησκείες πίστευαν σε θεούς που είχαν πεθάνει και στη συνέχεια αναστηθεί.
Ο Πλούταρχος, αναφέρει:«Οι Φρύγες, επίσης, που πίστευαν ότι ο θεός κοιμάται τον χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι είναι ξυπνητός, έκαναν βακχικές τελετές προς τιμήν του, τον χειμώνα τους κατευνασμούς και το καλοκαίρι τις ανεγέρσεις. Οι Παφλαγόνες, τέλος, ισχυρίζονται ότι τον χειμώνα είναι ο θεός δεμένος και φυλακισμένος, ενώ την άνοιξη κινείται και ελευθερώνεται»
(Πλούταρχος, Ηθικά, «Περί Ίσιδος και Οσίριδος», 378E).
Που οφειλόταν, άραγε αυτή η πανάρχαια πεποίθηση ότι ο θεός αναγεννιέται την Άνοιξη; Ο Πλούταρχος, το αποδίδει στην ίδια την φύση της εποχής:
«Η ίδια η εποχή υποβάλλει τη σκέψη πως η κατήφεια οφείλεται στην εξαφάνιση των καρπών, τους οποίους οι παλιοί δεν θεωρούσαν βέβαια θεούς, αλλά δώρα των θεών αναγκαία και μεγάλα για να μη ζούμε σαν τα άγρια θηρία. Την εποχή, λοιπόν, που έβλεπαν από τη μια τους καρπούς να εξαφανίζονται εντελώς από τα δέντρα και να λείπουν, ενώ, από την άλλη, οι ίδιοι τους φύτευαν με πολλή δυσκολία και μεγάλα προβλήματα ξύνοντας τη γη με τα χέρια και με τα χέρια καλύπτοντάς τους πάλι, βάζοντας τους εκεί, χωρίς να ξέρουν, αν θα εμφανιστούν ξανά, έκαναν πράγματα παρόμοια με εκείνα που κάνουν όσοι θάβουν τους νεκρούς και τους πενθούν. Έπειτα, όπως εμείς λέμε γι’ αυτόν που αγοράζει τα βιβλία του Πλάτωνα ότι αγοράζει Πλάτωνα και όποιον παρουσιάζει τα ποιήματα του Μενάνδρου ότι παίζει Μένανδρο, έτσι κι εκείνοι δεν δίσταζαν να ονομάσουν τα δώρα και τα έργα των θεών με τα ονόματα των θεών, τιμώντας τα, επειδή τους ήταν αναγκαία, και λατρεύοντάς τα. 
Οι επόμενοι όμως, απαίδευτοι και αμαθείς, τα παραλάμβαναν, κατ’ αντιστροφή απέδιδαν τα παθήματα των καρπών στους θεούς και δεν αποκαλούσαν μόνον, αλλά και πίστευαν, την εμφάνιση και την εξαφάνιση των αναγκαίων καρπών ως γέννηση και θάνατο των θεών, γεμίζοντας έτσι το μυαλό τους με άτοπες, αυθαίρετες και συγκεχυμένες δοξασίες, μολονότι έβλεπαν καθαρά το άτοπο και τον παραλογισμό. Ο Ξενοφάνης, λοιπόν, ο Κολοφώνιος έθεσε ως αρχή στους Αιγυπτίους, αν τους θεωρούν θεούς, να μην τους θρηνούν και, αν πάλι τους θρηνούν, να μην τους πιστεύουν για θεούς… αλλά ότι είναι γελοίο να τους θρηνούν και συνάμα να προσεύχονται στους καρπούς (σαν σε θεούς) να ξαναφανούν πάλι και να ωριμάσουν για χάρη τους, ώστε να τους καταναλώσουν πάλι και να τους θρηνούν. (71) Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι, αλλά θρηνούν τους καρπούς και προσεύχονται στους θεούς, που τους γεννούν και τους δωρίζουν, να δημιουργήσουν πάλι άλλους καινούριους και να τους κάνουν να φυτρώσουν στη θέση εκείνων που χάθηκαν. Για τούτο πολύ σωστά λένε οι φιλόσοφοι πως όσοι δεν ασκούνται να καταλάβουν σωστά τις λέξεις, χρησιμοποιούν λανθασμένα τα πράγματα»
(Πλούταρχος, Ηθικά, «Περί Ίσιδος και Οσίριδος», 379A έως C).
Ο Πλούταρχος, λοιπόν, υποστηρίζει, ότι η ανάσταση του θεού συμβολίζει την αναγέννηση της φύσης ύστερα από τον χειμερινό της λήθαργο.
Ο Μανίλιος μας πληροφορεί, ότι τα άστρα που θεωρούνταν και θεοί, όταν έδυαν και χάνονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα έκαναν τους απλούς ανθρώπους να πιστεύουν, ότι ο θεός (άστρο) ήταν νεκρός. Κατά την επιτολή του άστρου, έλεγαν, ότι ο θεός με τον οποίον ταυτιζόταν είχε αναστηθεί ή είχε γεννηθεί :
«Οι άνθρωποι κοίταζαν την εξωτερική εμφάνιση της δημιουργίας δίχως να την καταλαβαίνουν. με κατάπληξη έβλεπαν το καινούργιο φως του σύμπαντος. Μερικές φορές θρηνούσαν επειδή πίστευαν πως το είχαν χάσει. ύστερα πάλι χαίρονταν επειδή τα άστρα έμοιαζαν να ξαναγεννιούνται [ακολουθεί αβέβαιο κείμενο]»
(Μανίλιος, «Αστρονομικόν», 1.25-112).Το ίδιο ίσχυε και με τις τελετές του αστέρα Σείριου. Το άστρο αυτό ταυτιζόταν από τους Αιγυπτίους με τον Όσιρι και από τους Έλληνες με τον Διόνυσο. Επίσης, το ίδιο το ταύτιζαν οι Αιγύπτιοι με την Ίσιδα και οι Έλληνες με την Αθηνά. Τις πληροφορίες αυτές μας διασώζει ο Πλούταρχος στο «Περί Ίσιδος και Οσίριδος».
Σήμερα ξέρουμε, ότι στις 24 Ιουλίου κατά την επιτολή του Σείριου στην Αθήνα γ
ιορταζόταν η γέννηση της θεάς Αθηνάς και το άστρο αυτό ευθυγραμμιζόταν με τον σηκό του Παρθενώνα της Ακρόπολης των Αθηνών.
ιορταζόταν η γέννηση της θεάς Αθηνάς και το άστρο αυτό ευθυγραμμιζόταν με τον σηκό του Παρθενώνα της Ακρόπολης των Αθηνών.Επίσης, τόσο οι Αιγύπτιοι όσο και οι Έλληνες, πίστευαν, ότι ο Όσιρις – Διόνυσος είχε πεθάνει και στην συνέχεια αναστηθεί:
«Συν τοις άλλοις, οι μύθοι για τους Τιτάνες και τα λεγόμενα Νυκτέλια έχουν αντιστοιχίες με το διαμελισμό του Οσίριδος, την ανάσταση και την αναγέννηση του. Το ίδιο και τα περί της ταφής, γιατί όπως οι Αιγύπτιοι, σύμφωνα με όσα ήδη έχουν λεχθεί, δείχνουν σε πολλά σημεία φέρετρα του Οσίριδος, έτσι και οι κάτοικοι των Δελφών πιστεύουν ότι τα λείψανα του Διονύσου απόκεινται στην πόλη τους…»
(Πλούταρχος, Ηθικά, «Περί Ίσιδος και Οσίριδος»,
Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν, ότι κάθε άνθρωπος αποτελείται από το Νοητό (θεϊκό στοιχείο) και από την Ύλη. Το πρώτο, για λόγους που δεν είναι απαραίτητο να αναφερθούν εδώ, έπρεπε να αφυπνισθεί. Η διαδικασία αυτή, αφύπνισης του εσωτερικού θείου, συμβολιζόταν μέσα από τα μυστήρια και τις τελετές της ανάστασης. Η αναγέννηση του Θείου, ήταν πρωτίστως μία εσωτερική νίκη του ανθρώπου η οποία εξελισσόταν στην οδό που στο τέλος τον ένωνε με το Θείον. Ο κοσμικός άνθρωπος για να το πετύχει αυτό, πρέπει να εναρμονιστεί (Νοητό – Ύλη) με τρόπο ανάλογο του σύμπαντος. Ο Πλάτων, λέει σχετικά:
(Πλάτων, «Τίμαιος», 90c).
Αλλά και στην περσική θρησκεία, ο Ζωροάστρης πέθανε και αναστήθηκε:
«Ο Πλάτωνας αναφέρει ότι αυτός ο Ζωροάστρης, δώδεκα μέρες μετά τον θάνατο του, όταν είχε ήδη τοποθετηθεί πάνω στην πυρά, ξαναγύρισε στην ζωή…»(Κλήμης, «Στρωματείς», Βιβλίο Πέμπτο, σελ 711).
.jpg)
«Η σωστή φροντίδα για όλα τα πράγματα είναι μία και μοναδική: να προσφέρεις στο καθένα τις οικείες τροφές και κινήσεις. Οικείες όμως και συγγενείς κινήσεις για το θεϊκό στοιχείο που υπάρχει μέσα μας είναι οι σκέψεις και οι περιφορές του σύμπαντος. Αυτές πρέπει να ακολουθούμε όλοι. Και τους δικούς μας κύκλους, που διαστρεβλώθηκαν κατά την γέννηση μας, πρέπει να τους επαναφέρουμε στην ορθή τροχιά μαθαίνοντας την αρμονία και την ομαλή περιφορά του σύμπαντος. Έτσι θα εξομοιώσουμε τη νόηση μας με το αντικείμενο της – ομοιότητα σύμφωνη με την πρωταρχική της φύση. Και με την εξομοίωση αυτή θα κατακτήσουμε την προδιαγεγραμμένη άριστη ζωή, έχοντας εκπληρώσει τον σκοπό που έθεσαν και θα συνεχίσουν να θέτουν πάντα στους ανθρώπους οι θεοί»
(Πλάτων, «Τίμαιος», 90c).
Αλλά και στην περσική θρησκεία, ο Ζωροάστρης πέθανε και αναστήθηκε:«Ο Πλάτωνας αναφέρει ότι αυτός ο Ζωροάστρης, δώδεκα μέρες μετά τον θάνατο του, όταν είχε ήδη τοποθετηθεί πάνω στην πυρά, ξαναγύρισε στην ζωή…»(Κλήμης, «Στρωματείς», Βιβλίο Πέμπτο, σελ 711).
Στέφανος Μυτιληναίος
