Στις 30 Ιουνίου του 1908, στην περιοχή Τουνγκούσκα της Σιβηρίας έγινε μια τεράστια έκρηξη στην ατμόσφαιρα, ισοπεδώνοντας μια περιοχή περίπου 2.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το συμβάν δεν εξιχνιάστηκε ποτέ και μέχρι σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά ερωτηματικά για το τι ακριβώς έγινε εκείνο το πρωί.
Το μυστήριο γεγονός έλαβε χώρα 90 χλμ βόρεια του οικισμού Βαναράβα κοντά στον ποταμό Τουνγκούσκα, και το επίκεντρο του υπολογίζεται στις συντεταγμένες 101Ε, 62Ν. Η έκρηξη πιστεύεται ότι έγινε σε ύψος 7χλμ περίπου, από την επιφάνεια της Γης, και η μεγάλη της ισχύ (υπολογίζεται σε 20 μεγατόνους ΤΝΤ ή 2.000 φορές την ισχύ της ατομικής βόμβας στην Χιροσίμα), είχε ως αποτέλεσμα να ισοπεδώσει τα δέντρα σε έκταση 2.150 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Μετά την έκρηξη, για αρκετές εβδομάδες έκαιγαν φωτιές σε έκταση 1.000 τετραγωνικών χλμ, ενώ οι έντονοι χρωματισμοί στην ατμόσφαιρα κατά την αυγή και τη δύση του ήλιου, ήταν ορατοί μέχρι το Λονδίνο. Επίσης, για αρκετές ημέρες, ο ουρανός της κεντρικής και βορείου Ασίας ήταν τόσο φωτεινός κατά τη διάρκεια της νύχτας, που κάποιος μπορούσε να διαβάσει εφημερίδα χωρίς να χρησιμοποιήσει άλλο φως.
Περίπου 900 χλμ νοτιοανατολικά του σημείου που έγινε η έκρηξη, βρίσκεται το αστεροσκοπείο του Ιρκούτσκ, το οποίο είχε παρατηρήσει διαταραχές στο μαγνητικό πεδίο της Γης. Οι διαταραχές αυτές παρουσιάζουν ομοιότητες με διαταραχές που σημειώθηκαν αργότερα κατά τη διάρκεια πυρηνικών δοκιμών στην ατμόσφαιρα.
Δεδομένου ότι τότε δεν υπήρχαν τα σημερινά μέσα για επιστημονικές παρατηρήσεις, το γεγονός δεν έγινε ευρέως γνωστό και θεωρήθηκε ότι επρόκειτο για ένα μεγάλο σεισμό. Πολλοί επιστήμονες όμως, πίστευαν ότι εκείνο που συνέβη ήταν περισσότερο από ένα σεισμό. Έτσι, 19 χρόνια μετά το συμβάν, με χρηματοδότηση της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών, οργανώθηκε η πρώτη επιστημονική αποστολή στην περιοχή με επικεφαλής τον Λεονίντ Κούλικ, ειδικό στην έρευνα των μετεωριτών.
Σημαντική παρατήρηση της αποστολής ήταν ότι δεν υπήρχε κρατήρας, άρα αποκλείσθηκε το ενδεχόμενο συντριβής κάποιου αντικειμένου. Ακολούθησαν κι άλλες αποστολές από διάφορα επιστημονικά και ερευνητικά ιδρύματα της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ μετά το 1989 πραγματοποιήθηκαν και αρκετές επισκέψεις δυτικών αποστολών.
Οι σημαντικότερες παρατηρήσεις των διαφόρων αποστολών είναι οι εξής:
Δεν υπάρχει κρατήρας συντριβής.
Πέρα από το βασικό επίκεντρο υπάρχουν 4 ακόμα μικρότερα επίκεντρα σε μια ακτίνα 60 χλμ. Σε κάθε ένα από αυτά εμφανίζεται ένα κοινό μοτίβο ακτινικής πτώσης δένδρων.
Μετά το συμβάν παρατηρήθηκε μια αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης βιομάζας στην περιοχή του επικέντρου.
Στην ευρύτερη περιοχή έχει παρατηρηθεί μια σειρά μεταλλάξεων στην πανίδα και τη χλωρίδα.
Στους κορμούς των δένδρων έχουν ανακαλυφθεί υπολείμματα ασβεστίου, σιδηρονικελίου, κοβαλτίου, μολύβδου και άλλων που μπορεί να προέρχονται από κάποιο ουράνιο σώμα.
Η ραδιενέργεια στην περιοχή είναι σε φυσιολογικά επίπεδα. Στο έδαφος εντοπίσθηκαν συγκεντρώσεις πτητικών ουσιών που συνήθως συναντώνται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και πιστεύεται ότι είναι υπολείμματα των κομητών που καίγονται στην ατμόσφαιρα της γης.
Στην πάροδο των ετών αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες σχετικά με το συμβάν, οι οποίες συνοψίζονται ως εξής:
Κομήτης ή αστεροειδής
Η επικρατέστερη θεωρία, την οποία ασπάζονται και οι περισσότεροι επιστημονικοί κύκλοι, αναφέρεται στην είσοδο κάποιου κομήτη ή αστεροειδούς, χαμηλής πυκνότητας, στην ατμόσφαιρα της Γης. Η είσοδός του στην ατμόσφαιρα της Γης πιθανότατα θα οδηγούσε σε έκρηξη, λόγω πίεσης, και αποσύνθεση του σώματος του αστεροειδούς ή του κομήτη. Στην επιφάνεια της Γης θα έφθαναν μόνο πολύ μικρά σωματίδια ύλης, όπως αυτά που εντοπίσθηκαν στα δένδρα και το έδαφος, και το ωστικό και θερμικό κύμα της έκρηξης. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η μάζα του ουρανίου σώματος υπολογίζεται γύρω στους 100.000 τόνους.
Μαύρη τρύπα
Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή μια «μικρή» μαύρη τρύπα συγκρούστηκε με τη Γη και πέρασε μέσα από τον πλανήτη, άνκαι δεν είναι γνωστό κατά πόσο υπάρχουν «μικρές» μαύρες τρύπες.
Αντιύλη
Μια ποσότητα αντιύλης διέσχισε το διαστημικό χώρο και συγκρούστηκε με τη Γη. Και σ’αυτή τη θεωρία υπάρχουν άγνωστοι παράμετροι, όπως η ακριβής φυσική σημασία της έννοιας της αντιύλης και το αποτέλεσμα μιας τέτοιας σύγκρουσης.
Συντριβή εξωγήινου σκάφους
Η θεωρία υποστηρίζει ότι ένα εξωγήινο σκάφος συγκρούστηκε στην περιοχή και τα συντρίμμια του περισυλλέγησαν από κάποιους, οι οποίοι απέκρυψαν το γεγονός και εκμεταλλέυτηκαν την εξωγήινη τεχνολογία.
Επίθεση εξωγήινων
Σύμφωνα με τη θεωρία, με αυτό τον τρόπο έγινε επίδειξη δύναμης κάποιων εξωγήινων σε κάποιους στη Γη και στη συνέχεια ακολούθησαν διαπραγματεύσεις και συμφωνίες μαζί τους.
Πειράματα υπερόπλων
Εδώ εμπλέκεται κυρίως το όνομα του Νίκολα Τέσλα, παρά το γεγονός ότι δεν έχει υπάρξει καμιά ένδειξη για κάτι τέτοιο.
Πέραν από τις θεωρίες και τα σενάρια, η ανάλυση του πρωτοφανούς γεγονότος έχει μέχρι σήμερα ιδιαίτερη σημασία. Σύμφωνα με υπολογισμούς, το συμβάν θα μπορούσε να είχε προκληθεί από έναν αστεροειδή με διάμετρο γύρω στα 30 μέτρα και μάζα 617.000 τόνους, αν και ορισμένοι ερευνητές θεωρούν ότι ο διαστημικός βράχος ήταν αρκετά μικρότερος.
Την ίδια καταστροφή θα μπορούσε να είχε προκαλέσει ένας κομήτης μικρότερης διαμέτρου, αφού οι κομήτες κινούνται συνήθως με πολύ μεγαλύτερες ταχύτητες απ' ό,τι οι αστεροειδείς και μεταφέρουν έτσι περισσότερη κινητική ενέργεια ανά μονάδα βάρους.
Το 2007, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Μπολόνια υποστήριξαν ότι η λίμνη Τσέκο στην περιοχή της Τουνγκούσκα, είναι στην πραγματικότητα ο κρατήρας από την πρόσκρουση ενός θραύσματος αστεροειδή, το οποίο είχε διάμετρο γύρω στο ένα μέτρο.
Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι η λίμνη Τσέκο δεν υπάρχει σε κανένα χάρτη πριν από το 1929, αν και οι ειδικοί παραδέχονται ότι η περιοχή δεν ήταν καλά σχεδιασμένη πριν από την περίοδο εκείνη.
Πέραν από τις θεωρίες που περιλαμβάνουν αντικείμενα από το διάστημα, υπάρχει και η θεωρία ότι το δάσος ισοπεδώθηκε από την απότομη διαρροή 10 εκατομμυρίων τόνων φυσικού αερίου που βρισκόταν παγιδευμένο σε βάθος 3.000 χιλιομέτρων. Το αέριο, κυρίως μεθάνιο, θα βρισκόταν παγιδευμένο σε υγρή μορφή, λόγω της πίεσης σε αυτό το βάθος, και όταν απελευθερώθηκε στην επιφάνεια διογκώθηκε απότομα προκαλώντας ωστικό κύμα.
http://hauntedsandiego.com/wp/wp-content/uploads/2009/05/tunguska1.jpg">
http://johnstodderinexile.files.wordpress.com/2006/03/tunguska.jpg">